Araç kullanırken göz önünde bulundurmamız gereken en önemli şeylerden biri de takip ve durma mesafesini iyi ayarlayabilmemizdir. Bu küçük detaylar gözardı edilirse maddi - manevi ciddi sonuçları olabilir. Herkese güvenli yolculuklar dileyip reaksiyon, fren, durma ve takip mesafelerine göz atalım.

Öncelikle tanımlarımızı yapalım. Arabamız ile giderken karşımıza bir engel çıktığını ve frene bastığımızı varsayalım.

Reaksiyon Mesafesi : Engeli algıladığımız andan frene basana kadar geçen süreye reaksiyon süresi denir. Bu sürede arabanın aldığı yola ise reaksiyon mesafesi denir.

Fren Mesafesi : Frene bastığımız andan araba durana kadar alınan mesafeye denir.

Durma Mesafesi : Engel algılandığı andan araba durana kadar alınan mesafeye denir. Reaksiyon mesafesi ile fren mesafesinin toplamıdır.

Reaksiyon mesafesi hız ile doğru orantılıdır. Yani araç ne kadar hızlı ise reaksiyon mesafesi de o kadar uzun olur. Engeli algıladıktan sonra frene basana kadar geçen süre yani reaksiyon süresi genellikle 0.5 - 2 saniye arasındadır. Bu süre kısa gibi gözükse de örneğin 90 km/h ile giden bir araç saniyede 25 metre yol alır. Reaksiyon süremizi de 1 saniye kabul edersek, engeli algıladıktan sonra frene basana kadar aracımız zaten 25 metre yol alır ki bazı durumlarda alınan bu mesafe tehlikeli olabilir.

Reaksiyon, Fren, Durma Mesafeleri Formülleri

Reaksiyon Mesafesi = Hız x Reaksiyon Süresi / 3.6
Fren Mesafesi = Hızın Karesi / 250 x Sürtünme Katsayısı
Durma Mesafesi = Reaksiyon Mesafesi + Fren Mesafesi

Fren mesafesindeki sürtünme katsayısı yola göre değişir. Bu katsayı kuru asfaltta yaklaşık olarak 0.8, buzda ise 0.1'dir.

Örneğin aracımız kuru asfaltta 90 km/h'lik bir hıza sahip ve reaksiyon süremiz de 1 saniye ise,

Reaksiyon Mesafesi =90 x 1 / 3.6 = 25 metre
Fren Mesafesi = 902/250 x 0.8 = 40.5 metre
Durma Mesafesi = 25 +  40.5 = 65.5 metre

Gördüğünüz gibi saatte 90 km hıza sahipken engeli algıladıktan sonra ancak 65.5 metre sonra durabiliyoruz!

Elbetteki bu hesaplamalar sürüş sırasında yapılmaz. Fakat aşağıdaki uygulamada biraz zaman harcar ve aracınız hangi koşullarda kaç metrede durulabilir incelemesini yaparsanız bu rakamlara göre sürüşünüzü daha emniyetli hale getirebilirsiniz.

Takip Mesafesi : Aracımızın güvenle durabilmesi için öndeki araba ile aracımız arasındaki olması gereken en az mesafedir.

Trafikte takip mesafesini 2 saniye kuralı, 4 saniye kuralı ve 10 saniye kuralı ile ayarlayabiliriz.

2 saniye kuralı : Seyir halindeyken öndeki arabanın yaklaştığı bir referans noktası seçilir (trafik işareti, köprü ayağı, bir ağaç gibi). Bu kurala göre öndeki araç referans noktasını geçtikten en az 2 saniye sonra referans noktasına ulaşmış olmanız gerekir. Eğer 2 saniyeden daha kısa sürede referans noktasına ulaşmışsanız hızınızı azaltıp takip mesafenizi artırmanız gerekir.

4 saniye kuralı : Kötü hava koşullarında uygulanır. Yollar ıslak ve kayma tehlikesi varsa referans noktasına 2 saniye yerine en az 4 saniye sonra ulaşmanız gerekir.

10 saniye kuralı : Sisli hava koşullarında, buzlu veya karla kaplanmış yollarda takip mesafesini ayarlamak için uygulanır.