Ham petrol milyonlarca yıl önce denizde yaşayan küçük hayvan ve bitkilerin fosilleşmiş kalıntılarından oluşmuştur. Denizde yaşayıp ölen hayvan ve bitki kalıntıları deniz yataklarına çökmüş ve burada çamur ile kaplanarak zamanla fosilleşmişlerdir. Kalıntıların üstünde oluşan katmanlar, kalıntılara milyonlarca yıl süresince yüksek ısı ve basınç uygulamış, bu sayede kalıntılar petrole dönüşmüştür. Bu nedenle petrol, fosil yakıt sınıfına girer ve sınırlı bir yakıt türüdür. Yeni rezervler bulunamazsa kullanabileceğimiz 50 yıllık petrolün kaldığı tahmin edilmektedir.

Petrol çıkarıldıktan sonra rafinerilere taşınır ve burada atmosferik damıtma denilen bir yöntem ile ürünlere dönüştürülür. Ham petrol rafineriye geldikten sonra ısıtılarak kaynatılır ve damıtma kolonuna gönderilir. Damıtma kolonu farklı sıcaklıklara sahip bölmelerden oluşur. Bölmelerin sıcaklıkları aşağıdan yukarıya doğru kademeli olarak düşürülür.

Kolonda ham petrolü oluşturan maddeler sıcaklıktan dolayı buharlaşarak kolonun en altından üst bölmelere doğru hareket ederler. Üst bölmelere gelen bir madde, eğer bölmenin sıcaklığı maddenin kaynama noktasının altında ise yoğunlaşarak sıvı hale geçer. Böylece bölmelerde petrolü oluşturan maddeler kaynama noktası farklarından yararlanılarak birbirlerinden ayrılır. Örneğin dizelin ortalama kaynama noktası 270 derecedir. Dizel bu sıcaklığın üstünde buharlaşır, bu sıcaklığın altında sıvı halde bulunur. Dizel kaynayan petrolden buharlaşarak ayrılır ve üst bölmelere gider. Sıcaklığı 270 dereceden az olan bölmeye geldiğinde buhar halindeki dizel, sıvı hale geçer ve ortamdan alınır.

Bütan, propan gibi gazlar küçük moleküllü olduklarından kaynama noktaları da düşüktür. Bu nedenle bu gazlar kolonun en üstünden alınır. Kaynama sonrasında buharlaşmayan büyük moleküllü maddeler ise kolonun en altında kalır. Bu maddeler atık maddelerdir ve asfalt-zift olarak kullanılır.

Son olarak, petrolün rengi genellikle siyah olarak bilinse de içeriğe göre kızıl, yeşilimsi, koyu sarı veya kahverengi olabilir.