Hidrojen Peroksit H₂O₂ formülüne sahip, oda sıcaklığında sıvı halde bulunan, çok açık mavi renkte bir bileşiktir. Pek çok gazete ve internet sitesinde hidrojen peroksit için "Hidrojen peroksit oksijenli sudur, bir zararı yoktur" şeklinde yazılar yer almaktadır. Hatta pek çok alışveriş sitesinde hidrojen peroksit "oksijenli su" adıyla satılmaktadır. Bu makalemde hidrojen peroksitin özelliklerinden, sağlık açısından ne gibi zararları olabileceğinden ve kullanım alanlarından bahsedeceğim.

Öncelikle "hidrojen peroksit oksijenli sudur" ifadesini inceleyelim. Saf hidrojen peroksit kolayca su ve oksijen gazına dönüşür. Oluşan maddeler nedeniyle hidrojen peroksite "oksijenli su" denmektedir. Oluşan su ve oksijen gazı sağlık açısından risk oluşturmayan maddeler gibi görünebilir.

Ancak hidrojen peroksitin su ve oksijene dönüşümü sırasında yüksek miktarda ısı açığa çıkar. Yüksek ısı ve oluşan oksijen gazı bir yanmanın başlaması için yeterlidir. Yani saf hidrojen peroksit uygun çevre şartlarında bir yangını başlatabilir.

Bir diğer tehlike ise oluşan oksijen gazının miktarıdır. Sadece 68 g hidrojen peroksitin tamamen su ve oksijene dönüştüğünü düşünürsek tam tamına 22.4 litre hacminde oksijen gazı oluşur. Bu durum özellikle çıplak ateşin bulunduğu yerlerde ve hidrojen peroksitin su sanılıp içilmesi durumunda oldukça tehlikelidir. Bir çay bardağı (125 ml) saf hidrojen peroksit içilirse yaklaşık 60 litre oksijen gazı oluşur ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Hidrojen peroksit kan damarlarına girdiğinde bozunmaya başlarsa oluşan yüksek miktarda oksijen gazı kalp, beyin gibi hayati organları besleyen damarlarda kan akışını engelleyerek ölümcül olabilir.

%50 oranında hidrojen peroksitin güvenlik sertifikasına baktığımızda alınması gereken önlemlerin ve uyarıların bir hayli fazla olduğunu görebiliriz. Bu sertifikada "ciddi deri yanıklarına neden olur, göz hasarına neden olur, içilirse veya solunursa zararlıdır, solunum yollarında tahrişe neden olabilir, ateşi şiddetlendirebilir" uyarıları yer almakta ve kullanımı ile ilgili pek çok uyulması gereken kurallar sıralanmaktadır. Bu serifikayı (İngilizce) kaynaklar bölümünde bulabilirsiniz.

Gördüğünüz gibi hidrojen peroksit öyle zararsız bir madde değildir. Aksine oldukça tehlikeli bir maddedir. Ev kullanımlarında hidrojen peroksit içeren ürünlerin zararlarını azaltmak için hidrojen peroksit su ile karıştırılarak satılır. Piyasada rahatça bulabileceğiniz hidrojen peroksitler %3, %6 oranında hidrojen peroksit içerir. Miktarı azaltılmış olsa da bu tür ürünleri kullanırken dikkatli olmanız tavsiye edilmektedir.

Kullanım Alanları

Hidrojen peroksit ev kullanımında antiseptik olarak küçük yara ve çiziklerin temizlenmesinde kullanılmaktaydı. Fakat son yıllarda hidrojen peroksitin vücut hücrelerine de zarar verdiği ortaya çıktı. Bu nedenle doktorlar antiseptik olarak hidrojen peroksitin kullanımını önermemektedir. Bunun yanında ev kullanımında en çok saç boyalarında ağartıcı olarak kullanılmaktadır. Hidrojen peroksit kimya seköründe pek çok maddenin sentezinde ve oksijen kaynağı olduğu için roket yakıtlarında kullanılmaktadır.

Aşağıdaki videoda %30'luk hidrojen peroksitin kan ile verdiği reaksiyonu görebilirsiniz.