Basınç elektrik veya piezoelektrik, bazı katı maddelerin sıkıştırılma ile elektrik yükü oluşturma yeteneğidir. Ayrıca bu maddelere elektrik akımı uygulandığında ses dalgaları üretirler. İlk olarak Pierre Curie ve Jacques Curie kardeşler tarafından 1880 yılında açıklanmış, ilk uygulaması ise 1917'de denizaltıların belirlenmesi için icat edilen sonar sistemi olmuştur. Teknolojinin gelişmesi, yeni piezoelektrik kristallerin keşfi ve üretimi sayesinde, günümüzde pek çok alanda piezoelektrik katılar kullanılmaktadır.

Yaygın olarak kullanılan piezoelektrik katısı, kuartz kristalidir. Kuartz, silisyum ve oksijen atomlarından oluşmuş bir kristaldir.

Piezoelektrik katılar, mekanik çekme ve sıkıştırma ile alternatif akım üretirler. Kuartz sıkıştırıldığında veya çekme uygulandığında, molekülün şekli değişerek, artı ve eksi kutuplar oluşur.

Sıkıştırma ve çekme işlemlerinin kısa süreli aralıklarla tekrarlanması, artı ve eksi kutuplarının sürekli yer değiştirmesine yani alternatif akımın oluşmasını sağlar.

Oluşan akımın büyüklüğü, sıkıştırma veya çekmenin şiddetine göre değişir. Manyetolu çakmaklardaki kuartz kritali, uygulanan ani sıkıştırma ile yüksek voltajlı elektrik akımı üretir. Oluşan elektrik akımı birbirine temas etmeyen fakat birbirine yakın iki iletken arasında atlama yaparak kıvılcım oluşturulur. Gazın da buradan geçmesiyle, çakmak gazı tutuşur ve çakmak yanar.

Sıkıştırma ve çekme ile elektrik üretme yeteneği sayesinde elektronik enstrümanlarda, ses tanıma sistemlerinde, hırsız alarmlarında, tıptaki bazı tanı cihazlarında, dokunmatik ekranlarda yoğun olarak kullanılmaktadır.

Piezoelektrik özelliği sahip maddeler, basıç uygulandığında elektrik üretebildiği gibi, elektrik enerjisi uygulandığında, ses dalgaları üretir. Bunun nedeni, piezoelektrik madde moleküllerinin elektrik enerjisi ile titreşmeye başlamasıdır. Uygulanan akım şiddeti ile titreşimler yani oluşan sesin frekansı (inceliği-kalınlığı) ayarlanabilir. Bu özelliği ile ses kalitesi önemsenmeyen alanlarda; bilgisayarlarda (buzzer), saatlerde, alarm sistemlerinde, eski tür radyolarda ses üreteci olarak kullanılır. Ayrıca ses dalgaları üretmesiyle, gemilerdeki sonarlarda ve tıpta kullanılan ultrason cihazınlarında kullanılır.

Gelecekte kullanılmak üzere farklı piezoelektrik sistemler düşünülmektedir. Bu sistemlerden biri, yollara piezoelektrik kristalleri döşeme fikridir. Bu sayede taşıtlar veya yayaların oluşturduğu basınç ile elektrik üretilecektir. Özellikle yoğun taşıt veya yaya yollarında yüksek miktarda elektrik üretilmesi planlanmaktadır.