Dünya haritasının aslında hatalı olduğunu biliyor muydunuz? Haritalardaki ülkelerin büyüklükleri, gerçek büyüklüklerinden çok farklıdır. Maalesef bu hata her haritada olmak zorunda. Çünkü küre biçimindeki bir şekil, iki boyutlu bir haritaya yani bir dikdörtgene hatasız dönüştürülemez. Bu yüzden bütün iki boyutlu dünya haritaları hatalıdır diyebiliriz.

Aşağıdaki resimlerde, bazı ülkelerin haritadaki büyüklükleriyle, gerçekteki büyüklükleri kıyaslanmıştır. Büyüklüklerin bazı ülkeler için ne kadar hatalı olduğunu rahatlıkla görebilirsiniz.

Rusya - Afrika Karşılaştırması

Haritadaki Görünüm

Haritadaki Görünüm Kıyaslaması

Gerçekte: Rusya Yüzölçümü : 17milyon km2, Afrika Yüzölçümü: 44.5milyon km2

Grönland - Güney Amerika Karşılaştırması

Haritadaki Görünüm

Haritadaki Görünüm Kıyaslaması

Gerçekte: Grönland Yüzölçümü : 2.1milyon km2, G.Amerika Yüzölçümü: 17.8milyon km2

Eğer küre biçimindeki dünyayı, dikdörtgen şekle dönüştürmeye çalışırsak, aşağıdaki resim gibi bir sonuç elde ederiz. Bu dönüştürme sonucunda oluşan boşlukları rahatlıkla görebilirsiniz. İşte bu boş alanlar, diğer yerlerin uzatılması ve genişletilmesiyle doldurulur ve iki boyutlu dünya haritası elde edilir. Yani bazı ülkelerin büyüklükleri önemli ölçüde değişir. Dönüştürme işleminde hata kaçınılmaz olduğundan bütün iki boyutlu dünya haritalarında hatalar vardır.

İki boyutlu dünya haritaları en doğru olarak, izdüşüm yöntemleriyle elde edilir. Dünyanın etrafını silindir bir kağıt ile kapladığımızı ve dünyanın ortasında da bir ışık kaynağının olduğunu düşünelim. Işık, dünyanın yüzey detaylarını kağıda yansıtır. Böylelikle elde edilen izdüşüm haritası, en çok bilinen dünya haritası olan Merkator izdüşüm haritasıdır. Bu harita 1569 yılında Belçika doğumlu haritacı Mercator tarafından oluşturulmuş, yön bulmada ve özellikle küçük alanlardaki yüksek doğruluğu ile yaygınlaşarak günümüze kadar gelmiştir. Merkator izdüşüm haritasının yanında, dünyanın etrafını saran silindir kağıt yerine başka şekiller kullanılarak pek çok farklı izdüşüm haritaları elde edilmiştir. Bu haritalar farklı amaçlar için farklı alanlarda kullanılır.

İzdüşüm haritalarındaki hata payını ölçmek için Tissot Göstergesi geliştirilmiştir. Bu gösterge ile haritadaki bölgesel hatalar rahatlıkla görülüp, hesaplanabilir. Dünya üzerine yerleştirilen eşit büyüklükteki dairelerin, izdüşüm haritalarında ne kadar farklılaştığı belirlenerek ne kadar hata oluştuğu hesaplanır. Farklı izdüşüm haritalarının farklı Tissot göstergeleri vardır. En çok kullanılan merkator haritasının Tissot göstergesine bakacak olursak

Gördüğünüz gibi eşit büyüklükte olması gereken daireler, bazı yerlerde oldukça farklılaşmıştır. Eğer hatasız bir dönüşüm olsaydı, bütün daireler ekvator çevresindeki dairelerin büyüklüğünde olurdu. Fakat daireler, kutuplara doğru gidildikçe büyümektedir. Yani merkator izdüşüm haritalarında en çok hata, kutuplara yakın yerlerde oluşur. Bu yüzden özellikle kutup bölgelerine yakın ülkelerin yüzölçümleri oldukça hatalıdır. Ülkemiz kutuplara yakın olsaydı, dünya haritasında çok daha büyük gözükürdü.

Son olarak eğer ülke kıyaslamalarını hatasız olarak görmek isterseniz, thetruesize.com sitesini ziyaret ederek ülkeler arasında karşılaştırmalar yapabilirsiniz.